Yetimlerin haklarına dikkat çeken gün: Dünya Yetimler Günü

Dünya genelinde milyonlarca yetimin karşılaştığı zorluklara dikkat çekmek amacıyla her yıl Ramazan ayının 15. günü Dünya Yetimler Günü olarak anılıyor. 2013 yılında İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısında alınan kararla ilan edilen bu özel gün, yetimlerin haklarına yönelik farkındalık oluşturmayı ve onlara daha iyi yaşam koşulları sunmayı amaçlıyor.

YETİMLİK VE İSLAM MEDENİYETİ

İslamiyet, yetimlerin korunmasına ve haklarının güvence altına alınmasına büyük önem veren bir din olarak öne çıkıyor. Kur’an-ı Kerim’in birçok ayetinde yetimlere iyi davranılması, mallarının korunması ve haklarının gözetilmesi gerektiği belirtilirken, Hz. Peygamber de hayatı boyunca yetimlere özel bir hassasiyet göstermiştir.

Yetimlik kavramı, İslam öncesi Arap toplumlarında büyük zorluklar barındırırken, İslam’ın gelişiyle birlikte yetimlerin korunmasına yönelik önemli düzenlemeler getirilmiştir. Kur’an’da on iki surede toplam yirmi iki ayet yetimlerin haklarına ayrılmış ve onların korunmasını teşvik eden emirler verilmiştir.

YETİMLERİN TOPLUMSAL STATÜSÜ VE TARİHSEL SÜREÇ

İslam’ın gelişiyle birlikte, yetimlerin mirastan pay alması ve mallarının korunması gibi düzenlemeler hayata geçirilmiştir. Cahiliye döneminde savaşlar nedeniyle yetim kalan çocuklar, genellikle zor koşullarda hayatta kalmaya çalışıyordu. Kız çocukları ve savaşamayacak durumda olanlar mirastan mahrum bırakılırken, köleleştirme ve zorla evlendirme gibi uygulamalar yaygındı.

Ancak İslamiyet’in yayılmasıyla birlikte, yetimlerin haklarının korunmasına yönelik önemli adımlar atılmış, yetimlerin bakım ve gözetiminin bireysel ve toplumsal bir sorumluluk olduğu vurgulanmıştır. "Yetime kötü davranma" (Duha, 9) ve "Yetimlerin mallarını haksız yere yemeyin" (Nisa, 2) gibi ayetler, yetimlerin haklarının korunmasının dini bir sorumluluk olduğunu göstermektedir.

PEYGAMBER EFENDİMİZ’İN YETİMLERE ŞEFKATİ

Hz. Muhammed (sav), kendisi de yetim olarak büyüdüğü için yetimlerin psikolojisini ve yaşadığı zorlukları yakından bilen bir peygamberdi. Yetimlerin korunması ve iyi muamele görmesi konusunda birçok hadis rivayet edilmiştir. Hz. Peygamber, yetimlerin başını okşayan bir kişinin her saç teline karşılık sevap kazanacağını ifade ederken, yetimlere kötü davrananların sert bir şekilde uyarıldığı hadisler de bulunmaktadır.

Peygamber Efendimiz, yetim çocukların bakımına bizzat özen göstermiş, Uhud Savaşı'nda babasını kaybeden Beşir bin Akrebe'ye "İster misin, ben senin baban olayım?" diyerek şefkatini göstermiştir. Ayrıca, yetimlerin mallarının korunmasını sağlamak amacıyla kamusal fonlardan pay ayrılması gibi uygulamalar da İslam tarihinde görülmektedir.

YETİMLERİN TOPLUMDAKİ YERİ VE GÜNÜMÜZDEKİ DURUM

Dünya Yetimler Günü, yetimlerin haklarının korunması, eğitimlerine destek sağlanması ve topluma kazandırılmaları konusunda farkındalık oluşturmayı hedefliyor. Günümüzde milyonlarca yetim, savaş, doğal afetler ve yoksulluk gibi nedenlerle korunmaya muhtaç durumda. Yetimlere yönelik insani yardım projeleri, sivil toplum kuruluşları ve devlet destekli programlarla desteklenirken, uluslararası platformlarda da yetim haklarının korunması konusunda çalışmalar yürütülüyor.

Bu özel gün vesilesiyle, yetimlerin korunması, eğitimi ve haklarının gözetilmesi konusunda toplumsal duyarlılığın artırılması amaçlanıyor.