Tütün vergilerindeki artış, Yunanistan’da kaçak ticareti körüklüyor

Araştırmaya göre, ülkede tüketilen tütün ürünlerinin yaklaşık %25’i yasa dışı yollardan temin ediliyor. Bu oranla Yunanistan, Avrupa’da kaçak ve sahte tütün kullanımında dördüncü sırada yer alıyor.

Vergi artışı kaçakçılığı büyütüyor

Rapor, tütün ürünlerine uygulanan yüksek vergilerin, kamu sağlığını koruma ve devlet gelirlerini artırma amacı taşısa da, kaçak pazarın büyümesine neden olabileceği uyarısında bulunuyor. 

EPICENTER’a göre, tütün ürünlerinin perakende fiyatına her 1 euroluk vergi artışı, kaçak tütün pazarının payını %5 ila %12 arasında artırabiliyor.

Bu durum, hem vergi kaybına hem de yasa dışı ticaretin suç örgütlerinin eline geçmesine yol açıyor.

Yunanistan'daki tablo karmaşık

Raporda, yüksek fiyatların kaçak tütün kullanımında etkili olduğu belirtilse de, sorunun yalnızca vergiyle açıklanamayacağı vurgulanıyor. Yunanistan’daki kaçak tütün ticaretine zemin hazırlayan diğer etkenler arasında:

Coğrafya ve yolsuzluk: Eskisi kadar etkili değil

İlginç bir şekilde, rapor coğrafi yakınlığın artık kaçak tütün ticaretinde belirleyici bir rol oynamadığını ortaya koyuyor. Bir dönem yasa dışı sigara ticaretinin merkez üssü olan Rusya, Ukrayna ve Belarus gibi ülkeler, artık Avrupa’daki kaçak akışlarda daha az rol oynuyor.

Ayrıca, yolsuzluk algısıyla kaçak tütün pazarı arasında da doğrudan bir ilişki bulunmadığı belirtiliyor. Bazı ülkelerde yolsuzluk algısı düşük olmasına rağmen kaçak ürün kullanımı yüksek; bazı yüksek yolsuzluk algısına sahip ülkelerde ise bu oran oldukça düşük seyrediyor.

Uzmanlardan uyarı

Raporun başyazarı ve Nanny State Index’in editörü Dr. Christopher Snowdon, politikacılara seslenerek, “Vergilendirmenin yasa dışı tütün ticaretine önemli bir etkisi olmadığını düşünmek gerçek dışı bir inanış. Yasal fiyatlar aşırı yükseldiğinde, talep yeraltına kayıyor.” uyarısında bulundu.