Yunanistan, Avrupa’nın nükleer enerji planlarına dahil olmayı değerlendiriyor

Yunanistan, uzun yıllardır mesafeli durduğu nükleer enerji konusunda tutumunu gözden geçirmeye hazırlanıyor.

Başbakan Kiryakos Miçotakis, dün Atina’da düzenlenen “Financial Times ve Kathimerini Energy Transition Summit: East Med & South East Europe” başlıklı zirvede yaptığı açıklamada, ülkemiz Yunanistan'ın Avrupa’nın nükleer enerji planlarında yer almaya hazır olması gerektiğini vurguladı.

Miçotakis’in bu konudaki açıklaması bir ilk değil. 2023 yazında düzenlenen “The Economist Hükümetler Yuvarlak Masa Zirvesi”nde de Yunanistan’ın nükleer teknolojilere yeniden yaklaşabileceğini ifade etmişti. Ancak dün yaptığı konuşma, bu düşüncenin artık bir ihtimal olmaktan çıkıp, daha sistematik bir değerlendirme sürecine girdiğini ortaya koyuyor.

“Bu tartışmaların dışında kalmak istemiyorum. Hemen bir adım atacağız demiyorum, ancak bu teknolojilerin nasıl geliştiğini en azından anlamalıyız.”
— Kiryakos Miçotakis

Henüz teknik bir karar yok, ama siyasi yönelim net

Enerji sektörü kaynaklarının energygame.gr’ye yaptığı değerlendirmelere göre, Yunanistan şu an için ne siyasi bir karar aldı ne de teknik bir hazırlık aşamasında. Ancak ülke, Avrupa’daki nükleer stratejilerin şekillendiği diyaloglara kurumsal olarak dahil olmak istiyor. Amaç, gelecekte alınabilecek stratejik kararlarda geç kalmamak ve on yıl sonra oluşabilecek yeni enerji düzeninde hazırlıksız yakalanmamak.

Ülkenin şu anda sadece “ön değerlendirme” aşamasında olduğu belirtiliyor. Katılım amacı, nükleer teknolojilerin tartışıldığı “Nuclear Alliance for Europe” (Avrupa Nükleer İttifakı) gibi platformlarda gözlemci ya da katılımcı olarak yer almak. Özellikle yeni nesil küçük modüler reaktörler (SMRs) üzerine yürütülen teknik ve düzenleyici tartışmaları takip etmek, Yunan hükümetinin öncelikleri arasında.

Nükleer enerjiye geçiş: Uluslararası kabul görmüş yol haritası

Yunanistan’ın bu süreci ileri taşıması halinde, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) belirlediği “Nükleer Enerji Altyapısı Gelişim Yol Haritası”na (Milestones Approach) uyması gerekecek. Bu yol haritası üç temel aşamadan oluşuyor:

 – Değerlendirme ve Ulusal Tutumun Belirlenmesi
Bu aşama, nükleer enerjinin ulusal enerji stratejisine bir seçenek olarak dahil edilmesiyle başlıyor. Detaylı fizibilite çalışmalarıyla ihtiyaç analizi yapılır ve toplumsal, teknik ve siyasi kabul ölçülür. Faz 1’in sonunda ülke, nükleer programa geçiş konusunda bilinçli bir karar almaya hazır hale gelir (Milestone 1).

 – Kurumsal ve Teknik Hazırlık
Bu aşamada regülasyonlar hazırlanır, nükleer denetim kurumu kurulur, insan kaynağı eğitilir ve teknoloji sağlayıcılarla görüşmeler başlar. Amaç, ilk reaktör için ihale ya da doğrudan müzakereye hazır hale gelmektir (Milestone 2).

 – İnşaat ve Operasyon
Son aşama, nükleer tesisin inşa edilmesi ve ticari faaliyete geçmesi sürecidir. Tüm süreç, ulusal ve uluslararası denetim altında yürütülür. Milestone 3 ile ülke, ilk reaktörünü devreye alabilecek düzeye ulaşmış olur.

Sessizlikten aktif katılıma geçiş

Şu anda Yunanistan’da nükleer enerjiye geçişe dair herhangi bir nihai karar veya proje taahhüdü bulunmuyor. Ancak bugüne kadar süren sessizliğin yerini, bilinçli kurumsal katılım ve teknik bilgiye dayalı gözlem alma süreci almış durumda. Bu da hükümetin, gelecekteki enerji senaryolarına karşı proaktif bir tutum sergilemek istediğini gösteriyor.

Enerji alanında önümüzdeki on yıl içinde Avrupa’nın izleyeceği yolun şekillenmesinde nükleer enerjinin payı artarken, Yunanistan da bu oyunun dışında kalmak istemiyor.