Tarihte Bu Hafta: 19-26 Mart

19 Mart 1406: Ünlü İslam alimi İbn-i Haldun vefat etti. Aslen Endülüslü olup kökeni Yemen sahabelerine kadar dayanır. Kuzey Afrika’da ailesinin gözetiminde iyi bir eğitim almıştır. Birçok ilimle uğraşmış olan İbn-i Haldun, daha çok tarihçi kimliği ile tanınmıştır. Toplum yapılarını incelemesi ve sosyal olaylardaki değişimi ilk dile getiren düşünür olması dolayısıyla da bugünkü sosyolojinin öncüsü kabul edilir. En ünlü eseri Mukaddime’dir.  İbn-i Haldun 19 Mart 1406’da Memluk Devleti’nin bir görevlisi iken Kahire’de vefat etmiştir.

20 Mart 1919: Trakya-Paşaeli Müdafaa Heyeti Osmaniyesi, haklarını korumak için Paris Barış Konferansı’na heyet gönderdi. Heyet, Paris için vize alamadığından Temmuz 1919’da Roma’dan geri döndü.

20 Mart 1792:  Paris'te Fransa Milli Meclisi giyotinle idamı onayladı. Adını, mucidi Fransız doktor Joseph Ignace Guillotin'den alan giyotin ölüme mahkum edilen kişilerin kafasını iki direk arasında yukarıdan aşağı kayan bir bıçağın darbesiyle koparmayı sağlıyordu. İlk kez 25 Nisan 1792'de kullanılan giyotin, Fransa Kraliçesi Marie Antoinette'in de başını gövdesinden ayırdı.

21 Mart 1800:  Avrupa’da Fransa’nın ve cumhuriyet düşüncesinin önüne geçmek isteyen Rusya, İngiltere ve Osmanlı Devleti, Korfu adasında Osmanlıya bağlı Cezayir-i Seba Cumhuriyeti’ni kurdu. Bu gelişme en olumsuz etkisini Osmanlı Devleti’nde gösterdi. Yönetimde bulunan, bundan dolayı moral bulan ve özgüvenleri yerine gelen Yunan isyancılar, daha sonra Mora’da ayaklanma başlattılar.

21 Mart 1973: Ünlü halk ozanı Aşık Veysel öldü. Aşık Veysel Türkiye'de Sivas’ın Şarkışla ilçesinde dünyaya gelmiştir. Yedi yaşında geçirdiği çiçek hastalığı nedeniyle gözlerini kaybetti. Aşık Veysel aşık geleneğinin son büyük temsilcilerindendir. 

21 Mart 2001: Yunanistan sınırları içinde bulunan Batı Trakya’da yaşayan Türkler, Rodop İli Türk Kadınları Kültür Derneği’ni kurdu. Ancak adındaki Türk sözcüğü nedeniyle mahkemeden kabul görmedi. Derneğin amacının bölgede yaşayan Türk kadınının sorunlarının dile getirilmesine yardımcı olmak ve çözümüne katkıda bulunmak olduğu belirtildi.

22 Mart 1829: Londra'da düzenlenen konferansta bir araya gelen başta İngiltere, Rusya ve Fransa olmak üzere Avrupa devletleri Yunanistan’ın bağımsızlığını kabul ettiler. Dahası bu oldubittiyi de 1832’de Osmanlı Devletine zorla kabul ettirdiler.

23 Mart 1921: Yunan birlikleri, Uşak ve Bursa üzerinden, Afyon ve Eskişehir'e doğru iki koldan saldırı başlattı. Saldırı 1 Nisan’da Türk Zaferi’yle noktalandı. Tarihe 2. İnönü Zaferi olarak geçen bu başarıdan sonra Mustafa Kemal Paşa gönderdiği telgrafta şunları söylemiştir: "Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz. İstila altındaki bedbaht topraklarımızla beraber bütün vatan bugün en uzak köşelerine kadar zaferinizi kutluyor. Düşmanın istila hırsı, azim ve hamiyetinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu.”

24 Mart 1999: NATO, Kosova'daki Sırp saldırılarının sürmesi ve Batı Temas Grubu'nun anlaşma taslağının reddedilmesi üzerine harekete geçti. Yugoslavya'ya karşı 78 gün süren hava harekâtı başlattı.

25 Mart 1821: Başta Rusya olmak üzere Batılıların teşviki ve himayesinde bir grup Yunan isyancı Osmanlı egemenliğine karşı ayaklandı. 1821-1829 yılları arası süren ve Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlanan ayaklanmadır. Osmanlı bütün ayaklanmaları bastırdığı halde Rusya, İngiltere ve Fransa'nın baskısıyla masada kaybederek 1832'de zorla Yunanistan'ın bağımsızlığını tanıdı. 

26 Mart 1991: Sırp lider Slobodan Miloşeviç ve Hırvat lider Franyo Tucman, Bosna-Hersek topraklarının Sırbistan ile Hırvatistan arasında paylaştırılmasının görüşüldüğü toplantının ilkini gerçekleştirdi. Fakat 25 Haziran 1991 Hırvatistan ve Slovenya’nın bağımsızlıklarını ilan etmeleri bu süreci bozdu. Dahası 27 Haziran’da Sırbistan’ın bu ülkeyle saldırmasıyla Sırp-Hırvat çatışması başladı. Ancak Hırvatistan ile Sırbistan arasındaki çatışmaların yoğun bir şekilde sürdüğü dönemlerde bile Hırvatlarla Sırplar, Bosna-Hersek’in bölüştürülmesi konusunu komisyonlar düzeyinde sürdürdü.