Reha umre
Reha umre

Τα όρια και οι αντοχές της θρησκευτικής ελευθερίας των Τούρκων της Δυτικής Θράκης

Τα όρια και οι αντοχές της θρησκευτικής ελευθερίας μέσα από το παράδειγμα των ιεροδιδασκάλων στη ΘράκηΤον Νοέμβριο του 2015, τρεις βουλευτές του κυβερνώντος κόμ

Τα όρια και οι αντοχές της θρησκευτικής ελευθερίας των Τούρκων της Δυτικής Θράκης

Τα όρια και οι αντοχές της θρησκευτικής ελευθερίας μέσα από το παράδειγμα των ιεροδιδασκάλων στη Θράκη

Τον Νοέμβριο του 2015, τρεις βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος (ΣΥΡΙΖΑ) στην Ελλάδα, εκ των οποίων και ο μειονοτικός βουλευτής Ξάνθης, Χουσεϊν Ζεϊμπέκ, κατέθεσαν ερώτηση προς τον Υπουργό Παιδείας με θέμα την απαλλαγή των μειονοτικών μαθητών από το μάθημα της διδασκαλίας του Κορανίου.

Με γνώμονα την προάσπιση της ελευθερίας της θρησκευτικής συνείδησης οι τρεις βουλευτές έθεσαν το ερώτημα στον Υπουργό πώς είναι δυνατόν εφόσον η απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών για λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως είναι κατοχυρωμένη συνταγματικά, νομικά και με δικαστικές αποφάσεις, οι μαθητές της Μειονότητας να υποχρεούνται αναγκαστικά στη διδασκαλία του Κορανίου.

Το ερώτημα αυτό δεν τίθεται πρώτη φορά. Η απαλλαγή από τη διδασκαλία του Κορανίου για τους μαθητές της Μειονότητας στα δημόσια σχολεία της Θράκης συνδέεται άμεσα με το θέμα των ιεροδιδασκάλων. Το ελληνικό κράτος για πρώτη φορά το 2007 εισηγείται με νόμο (3536/2007) τον θεσμό των ιεροδιδασκάλων.

Ενώ μέχρι τότε δεν υπήρχε κανένα επίσημα διατυπωμένο αίτημα από την πλευρά της Κοινότητας, το ελληνικό κράτος φέρνει έναν νόμο με τον οποίο συστήνει 240 θέσεις ιεροδιδασκάλων ισλαμικής θρησκείας αναλογικά κατανεμημένες στις τρεις Μουφτείες.

Οι ιεροδιδάσκαλοι είναι επιφορτισμένοι να κηρύττουν το Κοράνι στα τεμένη της Θράκης. Ο νόμος του 2007 περιείχε πολλά προβληματικά σημεία, όπως την διαδικασία επιλογής των ιεροδιδασκάλων από μία πενταμελή επιτροπή εκ των οποίων δεν υπήρχε ούτε ένας εκπρόσωπος της Μειονότητας. Οι ιεροδιδάσκαλοι θα επιλέγονταν από μία επιτροπή την οποία συνέθεταν χριστιανοί και οι οποίοι καλούνταν να πιστοποιήσουν το επίπεδο γνώσης του Κορανίου του κάθε ιεροδιδασκάλου. Τα κριτήρια βάσει των οποίων μπορούσε κάποιος να θέσει υποψηφιότητα και να προσληφθεί ως ιεροδιδάσκαλος ήταν επίσης προβληματικά καθώς ο νόμος έδινε δικαίωμα και σε αποφοίτους υποχρεωτικής εκπαίδευσης να θέσουν υποψηφιότητα.

Η Τουρκική Μειονότητα ήρθε τότε για πρώτη φορά αντιμέτωπη με ένα θέμα που δεν την είχε απασχολήσει ποτέ κατά το παρελθόν. Όχι μόνο αυτό, αλλά από την πλευρά της ποτέ δεν είχε θέσει τέτοιο ζήτημα στο πλαίσιο των μειονοτικών διεκδικήσεων. Αναμφισβήτητα, το ζήτημα των ιεροδιδασκάλων προστέθηκε ξαφνικά το 2007 στην ατζέντα των μειονοτικών θεμάτων από την πλευρά του ελληνικού κράτους.

Την ψήφιση του νόμου ακολούθησε ένας διαγωνισμός αξιολόγησης από τον οποίο έγινε η επιλογή των ιεροδιδασκάλων και εκκρεμούσε ο διορισμός τους. Σε τοπικό επίπεδο το κλίμα ήταν ιδιαίτερα τεταμένο με αφορμή την ωμή παρέμβαση του κράτους σε ένα θέμα που αφορά πρωτίστως και κατά κύριο λόγο τη Μειονότητα. Ο διορισμός των ιεροδιδασκάλων σκόνταψε στην επίσημη άρνηση του διορισμένου από το ελληνικό κράτος Μουφτή Κομοτηνής, Μέτσο Τζεμαλί, ο οποίος αρνήθηκε να υπογράψει τους διορισμούς όπως ρητά προέβλεπε ο νόμος.

Ο νόμος έρχεται πάλι στην επικαιρότητα το 2013, όπου η τότε κυβέρνηση εισηγείται και ψηφίζει σχετική τροπολογία προκειμένου να ανατραπεί η ισορροπία στη σύνθεση των μελών της επιτροπής που θεωρήθηκε το βασικό αγκάθι στην εφαρμογή του νόμου. Πλέον στην επιτροπή μπαίνουν και μουσουλμάνοι οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία.

Παράλληλα με αυτό, η νέα τροπολογία δίνει τη δυνατότητα στους ιεροδιδασκάλους να διδάσκουν το μάθημα των θρησκευτικών για όσους μαθητές της Μειονότητας φοιτούν σε δημόσια σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και το επιθυμούν. Η πρακτική που ακολουθούνταν μέχρι τότε για τους μαθητές ήταν η απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών.

Η συνεδρίαση στη Βουλή έγινε σε υψηλούς τόνους και συνάντησε την έντονη αντίδραση του μειονοτικού βουλευτή Αχμέτ Χατζηοσμάν ο οποίος εξελέγη με το ΠΑΣΟΚ που συμμετείχε στον τότε κυβερνητικό σχηματισμό. Ο ίδιος καταψήφισε την τροπολογία και την απέρριψε στο σύνολό της.

Το ίδιο και η μεγάλη πλειοψηφία της Μειονότητας που πλέον από το 2007 είχε σαφή και ξεκάθαρη θέση για το θέμα των ιεροδιδασκάλων και απέρριψε την πρωτοβουλία του ελληνικού κράτους ως ωμή παρέμβαση στα ενδομειονοτικά ζητήματα.

Αυτή τη φορά το θέμα πήρε μεγάλες διαστάσεις και εισχώρησε στην πολιτική ατζέντα των δύο Πρωθυπουργών, Ελλάδας και Τουρκίας, σε συνάντηση που είχαν τον Ιανουάριο 2013 στο Κατάρ. Ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ζήτησε από τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, Αντώνη Σαμαρά, την απόσυρση του νόμου κάτι που δεν έγινε και θεωρήθηκε ανάμειξη του τουρκικού κράτους στα εσωτερικά της Ελλάδος.

Στην πράξη ο τροποποιημένος νόμος περπάτησε έστω και με αργές διαδικασίες καθώς ακολούθησαν προκηρύξεις, υπήρξαν μέλη της μειονότητας που είδαν στο νόμο μία σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση σε περίοδο μάλιστα γενικής οικονομικής κρίσης και τελικά, δημιουργήθηκε μία ομάδα ιεροδιδασκάλων στην Θράκη με ένα ιδιότυπο καθεστώς διορισμού.

Καθώς ο νόμος έδινε τη δυνατότητα απασχόλησης των ιεροδιδασκάλων στα δημόσια σχολεία, για πρώτη φορά τέθηκε το θέμα διδασκαλίας των θρησκευτικών για τους μαθητές της Μειονότητας. Το όλο ζήτημα προσέλαβε έντονες πολιτικές διαστάσεις και για αυτό οι γονείς ήταν καχύποπτοι και δεν θέλησαν να αναμειχθούν σε τέτοια μπερδέματα. Από την άλλη πλευρά, στην προσπάθεια της πολιτείας να προωθήσει τον νόμο, κατέβαλε κάθε προσπάθεια να τον εφαρμόσει ούτως ώστε να μην μείνει μία ακόμα πρωτοβουλία για τη μειονότητα ανενεργή και ανεφάρμοστη λόγω χάσματος μεταξύ κράτους και κοινότητας.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η ερώτηση των τριών βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ όπου διαπιστώνουν ότι ναι μεν είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη η απαλλαγή από το μάθημα των θρησκευτικών, αλλά από την άλλη ωστόσο πλευρά για τους μαθητές της Μειονότητας διαπιστώνουν μία πολιτική να προωθούνται και με έναν τρόπο να εξαναγκάζονται σε υποχρεωτική παρακολούθηση λόγω της ιστορίας με τους ιεροδιδασκάλους. Για την ιστορία ο Υπουργός Παιδείας δεν απάντησε στο ερώτημα των τριών βουλευτών.

Η πορεία του νόμου και το παρασκήνιο από την Αθήνα μέχρι την Θράκη δείχνει ότι η πολιτική της καχυποψίας, του ελέγχου και της παρέμβασης στα μειονοτικά θέματα είναι υπεράνω κομμάτων, κυβερνήσεων και προσώπων. Έχει να κάνει με μία διάθεση ελέγχου κάθε τι μειονοτικού η οποία στην περίπτωση του νόμου με τους ιεροδιδασκάλους βάζει κάτω από τα χαλί μεγαλύτερα ζητήματα, όπως το θέμα επιλογής του Μουφτή, και προωθεί ζητήματα που θα αποτελέσουν για μακρύ χρονικό διάστημα ανοιχτή πληγή στις σχέσεις κράτους και Μειονότητας.

Millet gazetesi logo
© 2024 Millet
KÜNYE
MİLLET MEDİA Kollektif Şirketi
Genel Yayın Yönetmeni: Cengiz ÖMER
Yayın Koordinatörü: Bilal BUDUR
Adres: Miaouli 7-9, Xanthi 67100, GREECE
Tel: +30 25410 77968
E-posta: info@milletgazetesi.gr
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
MİLLET MEDİA O.E.
Υπεύθυνος - Διευθυντής: ΟΜΕΡ ΖΕΝΓΚΙΣ
Συντονιστής: ΜΠΟΥΝΤΟΥΡ ΜΠΙΛΑΛ
Διεύθυνση: ΜΙΑΟΥΛΗ 7-9, ΞΑΝΘΗ 67100
Τηλ: +30 25410 77968
Ηλ. Διεύθυνση: info@milletgazetesi.gr