Oxford Raporu: Yunanistan’da göçmenlere sistematik gözaltı ve şiddet

Oxford Üniversitesi bünyesindeki Border Criminologies adlı araştırma ekibi tarafından yayımlanan bir raporda, Yunanistan'da göçmenlerin polis karakollarında sistematik olarak uzun süreli ve hukuka aykırı şekilde tutulduğu öne sürüldü.

Haftalarca Karakolda Tutuldular

Raporda, Yunanistan genelindeki polis karakollarında haftalarca tutulan 31 göçmenin tanıklıklarına yer veriliyor. Gözaltına alınan kişilerin tamamının temizlikten yoksun, temel ihtiyaçların karşılanmadığı, battaniyelerin verilmediği, hakları hakkında bilgilendirilmedikleri ve telefon yoluyla dış dünya ile iletişim kurmalarının engellendiği ifade edildi. Gözaltında tutulanların neredeyse tamamı polis şiddetine maruz kaldıkları ileri sürüldü.

Yunan Yasalarına Aykırı Uygulamalar

Yunan yasalarına göre, üçüncü ülke vatandaşlarının sınır dışı işlemleri sırasında idari gözaltı sürecinin, kural olarak sınır dışı merkezlerinde yapılması gerektiği, polis karakollarının ise sadece istisnai durumlar ve kısa süreli tutuklamalar için kullanılması öngörülüyor. Ancak rapor, vakaların önemli bir bölümünde bu sürelerin aşıldığını ortaya koyuyor. Görüşülen kişilerin dörtte birinden fazlası iki haftadan uzun, üçte biri ise bir aydan fazla süre karakolda tutulmuş.

Sağlıksız Koşullar ve Şiddet İddiaları

Tutulan kişilerin ifadelerine göre karakollar aşırı kalabalık, açık havaya erişimsiz, tıbbi hizmetten yoksun, kirli ve haşere dolu. Atina’daki GADA (Attika Genel Polis Müdürlüğü) binasında tutulan bir kişi, “Bizden önce kalanlar battaniyeyi burunlarını silmek ya da üzerine idrar yapmak için kullanmıştı. Polis bize aynısını veriyordu, yenisi değil,” diyerek yaşadığı hijyen sorunlarını anlattı.

To Vima gazetesinde yayınlanan Oxford Raporune göre, yiyecek ve suya erişim de ciddi bir sorun. Bazı kişiler iki gün boyunca su verilmediğini söyledi. Avukatlar ve tutuklular, hukuki danışmanlığa ve dış dünya ile iletişime erişimlerinin sıklıkla engellendiğini belirtti.

Ölüm Vakaları ve Uluslararası Uyarılar

Rapor, ayrıca 2024 yılında iki göçmenin gözaltı sırasında hayatını kaybettiğini hatırlatıyor. 21 Eylül’de Atina’daki Agios Panteleimonas polis karakolunda Muhammed Kamran Ashiq isimli kişi ölü bulundu. Otopsi raporu hâlâ yayımlanmazken, vücudunda morluklar görülen fotoğraflar basına yansıdı. Polis olayı, “diğer tutuklularla küçük bir olay” olarak nitelendirdi. Birkaç gün sonra, 29 yaşındaki Bangladeşli Khalis Miah, Atina’daki başka bir karakolda kalabalık bir hücrede ölü bulundu.

Ombudsman ve Avrupa Konseyi'nden Sürekli Eleştiriler

Yunan Ombudsmanı ve Avrupa Konseyi İşkencenin Önlenmesi Komitesi, yıllardır polis karakollarında uzun süreli tutukluların tutulmasına karşı uyarılarda bulunuyor. 2019’da yayımlanan raporda, polis karakollarının “suçlular dışında başka kişilerin uzun süreli tutulması için uygun olmadığı” belirtilmişti. 2023 yılında yapılan son ziyarette de, özellikle Atina’daki bazı karakollarda fiziksel kötü muameleye dair güvenilir ve tutarlı şikâyetler alındığı ifade edildi.

Sayılara Ulaşılamıyor, Şeffaflık Yok

Border Criminologies raporu, gözaltında tutulan kişilerin sayısına dair resmi ve sistematik veri bulunmadığını, bu durumun şeffaflık eksikliğini daha da derinleştirdiğini vurguluyor. Araştırma, Mobile Info Team adlı sivil toplum kuruluşu ve Border Violence Monitoring Network iş birliğiyle gerçekleştirildi.

Oxford Üniversitesi’nden araştırmacı Andriani Fili, “Yunanistan’daki karakollarda yaşananlar münferit vakalar değil, sistematik bir şiddet örüntüsüdür” dedi.

To Vima