Yunanistan’da hukuk devleti alarm veriyor

Yunanistan’da hukuk devleti ilkeleri ciddi biçimde erozyona uğruyor. 

Bağımsız izleme platformu Govwatch, 2025 yılına ilişkin raporunda ülkede yasaların üstünlüğü, kamu denetimi ve insan hakları alanlarında sistematik zafiyetler yaşandığını ortaya koydu.

Rapora göre, özellikle kişisel verilerin korunması, basın özgürlüğü, mülteci hakları, yasa yapma süreçleri ve polis şiddeti gibi alanlarda devam eden yapısal sorunlar, ülkenin demokratik işleyişini tehdit ettiği ileri sürüldü.

Veri koruma ihlalleri: Milyonluk cezalar

Kişisel Verilerin Korunması Kurumu (ΑΠΔΠΧ), 2024 yılı içinde devlet kurumlarına toplam yaklaşık 3,8 milyon euro para cezası uyguladı. Ceza alan kurumlar arasında Göç Bakanlığı, Yunanistan Posta Teşkilatı (ELTA) ve Ulusal İstihbarat Teşkilatı (EYP) gibi önemli kamu organları da bulunuyor.

Basın özgürlüğünde AB’nin son sırasında

Yunanistan, Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) sıralamasında Avrupa Birliği’nde son sırada yer alıyor. 

Raporda, medyaya hükümet müdahalesi, kritik davaların kamuoyuna duyurulmasının engellenmesi, devlet kanalı ERT’de şeffaf olmayan personel alımları, tempi tren kazası gibi olayların taraflı biçimde aktarılması, gazetecilere yönelik polis şiddeti ve SLAPP davalarına karşı kurumsal koruma eksikliği gibi konulara yer verildi.

Mültecilere yönelik hak ihlalleri

2024 yılında 2.010 yasa dışı geri itme (pushback) vakası tespit edildi ve bu süreçte yaklaşık 55.445 kişi etkilendi. Ayrıca Pylos açıklarında yaşanan mülteci teknesi faciası, hem kamuoyunda hem uluslararası düzeyde şeffaflık ve hesap verebilirlik eksikliği tartışmalarını alevlendirdi.

Casus yazılım ve takip skandalı

Predator yazılımı ile yapılan dinlemelere ilişkin yargı süreci hala ilerleme kaydetmiş değil. EYP’nin Danıştay kararlarına uymaması, anayasayla güvence altına alınan özel hayat ve iletişim gizliliği haklarını zedeliyor.

Polis Şiddeti: Soruşturma yapılmadan cezalandırma!

Raporda, Polis kaynaklı şiddet olaylarının artışına rağmen, etkin soruşturmaların yapılmadığına dikkat çekiliyor. 

2024’te öne çıkan olaylar arasında:

37 yaşındaki Muhammed Kamran’ın karakolda hayatını kaybetmesi

Göstericilere, öğretmenlere ve kamu çalışanlarına yönelik aşırı güç kullanımı

Bağımsız denetim mekanizmalarının etkisizliği

Adalet sisteminde şeffaflık sorunu

Raporda, meclis’teki yasa yapma süreçleri de eleştiriliyor. 

Danışma süresinin kısaltılması, geç saatlerde eklenen alakasız değişiklikler, kanun başlıklarının içeriği gizlemesi ve hızlı geçişlerle denetimin baypas edilmesi gibi sorunlara yer verildi.

Yunanistan, Avrupa Mahkemeleriyle karşı karşıya

Yunanistan, Avrupa düzeyinde 5 davayla Avrupa Adalet Divanı'na (CJEU) ve 25 mahkumiyetle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) karşı sorumlu durumda. Bu kararların çoğu, işkence yasağı gibi temel insan haklarının ihlaliyle ilgili olduğu belirtiliyor. 

Govwatch Nedir?

Govwatch, Vouliwatch girişimiyle kurulan, bağımsız ve kar amacı gütmeyen bir izleme platformudur. Amacı, Yunanistan’da hukuk devleti ilkelerine aykırı uygulamaları belgelemek, kamuoyunu bilgilendirmek ve yetkilileri hesap vermeye zorlamak.

Platform, hem Yunanca hem İngilizce yayın yaparak raporlarını Avrupa Komisyonu, GRECO, AİHM gibi uluslararası kurumlara da ulaştırıyor.

2025 Raporu 

Govwatch’un 2025 raporu, Yunanistan’da hukuk devletinin yalnızca erozyona uğramadığını, aynı zamanda sistemli biçimde zayıflatıldığını gösteriyor. Rapor, devlet kurumlarının hesap verebilirliğini artıracak reformların acil olarak hayata geçirilmesi çağrısıyla son buluyor.

Kaynak: efsyn.gr