MİLLETİN HAFIZASI | Ilıca'daki Budalı Hoca Tekkesi: "Balkanların en eski tekkelerinden biri, hatta belki de en eskisi"

Yunanistan ile Bulgaristan sınırına yakın, İskeçe'nin kuzeyinde yer alan Budalı Hoca Tekkesi, tarihi ve manevi önemiyle dikkat çekiyor.

Milletin Hafızası 30 Temmuz 2024
MİLLETİN HAFIZASI | Ilıca'daki Budalı Hoca Tekkesi: "Balkanların en eski tekkelerinden biri, hatta belki de en eskisi"

Heath Lowry'nin araştırmalarına göre, Budalı Hoca'nın adını aldığı bu tekke, Sultan I. Murad (1361-1389) döneminde, orduda görev yapan Budalı Hoca'ya verilen bir ödül olarak inşa edilmiştir. Bu bilgi, Budalı Hoca Tekkesi'nin Balkanlar'daki en eski derviş tekkelerinden biri, hatta belki de en eskisi olduğunu ortaya koyuyor.

Budalı Hoca Tekkesi'nin bulunduğu köy, Birinci, İkinci ve Üçüncü Ilıca olarak bilinen üç küçük mahalleden oluşur. Bu Mahalleler, bir vadinin duvarları boyunca yayılmış durumdadır. Tekke halk arasında üçüncü mahalleden sonra, Banyolar Mahallesi olarak da bilinen mahalleden hemen önce konumlanmış ve bugün sadece Budalı Hoca'nın türbesi (mezarı) korunmuş durumdadır.

Budalı Hoca'nın, Bulgaristan'daki Sogil Soyka bölgesinde hizmet ederken gösterdiği başarılar, Sultan I. Murad tarafından bu bölgenin kendisine vakıf olarak verilmesiyle ödüllendirilmiştir. Lowry'ye göre bu durum, tekkenin, Balkanlar'daki en eski derviş tekkelerinden biri olduğunu, belki de en eskisi olduğunu gösterir. Bununla birlikte Lowry, tekkenin yakın zamanda yapılan yeniden inşasını “korkunç” olarak nitelendirmiş ve bunun bir restorasyon değil, 14. yüzyıldan kalma bu yapının tarihsel dokusunu bozan yanlış bir müdahale olduğunu belirtmiştir. Bu restorasyonun Suudi Arabistan tarafından fonlandığı da kaydedilmiştir. Bu durum, tarihi bir suç olarak değerlendirilmektedir.

Bugün Budalı Hoca Tekkesi'ni ziyaret edenler, türbeden kaplıcaya inen dik patika boyunca her iki tarafın da kadın ziyaretçiler tarafından bırakılan çaputlarla dolu olduğunu görebilirler. Bu çaputlar, kadınların dileklerini gerçekleştirmek amacıyla bıraktıkları ve Derviş'in kutsallığından kaynaklanan bir güçle ilişkilendirilen bez parçalarıdır. Hasluck'un ifadesiyle, kadınlar bu uygulamada hastalıklarını kutsal dallara çaputlarla bağladıklarına inanmaktadırlar.

Budalı Hoca Tekkesi, Balkanlar'daki Müslüman varlığının sürekliliğini ve Osmanlıların bölgeye ilk giriş dönemine kadar uzanan bir geleneği temsil etmektedir. Bu tarihi tekke, sadece bölgenin manevi hayatında değil, aynı zamanda kültürel mirasında da önemli bir yer tutmaktadır. Heath Lowry, Budalı Hoca Tekkesi'nin Balkanlar'daki en eski derviş tekkelerinden biri, hatta belki de en eskisi olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Bu nedenle, tekkenin korunması ve tarihsel dokusunun bozulmadan gelecek nesillere aktarılması büyük bir önem taşımaktadır.

Fotoğraflar: Lowry, Heath W. (2009). In the Footsteps of the Ottomans A Search for Sacred Spaces & Architectural Monuments in Northern Greece. İstanbul: Bahçeşehir University Press.

Millet gazetesi logo
© 2025 Millet Media
KÜNYE
MİLLET MEDİA Kollektif Şirketi
Genel Yayın Yönetmeni: Cengiz ÖMER
Yayın Koordinatörü: Bilal BUDUR
Adres: Miaouli 7-9, Xanthi 67100, GREECE
Tel: +30 25410 77968
E-posta: info@milletgazetesi.gr
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
MİLLET MEDİA O.E.
Υπεύθυνος - Διευθυντής: ΟΜΕΡ ΖΕΝΓΚΙΣ
Συντονιστής: ΜΠΟΥΝΤΟΥΡ ΜΠΙΛΑΛ
Διεύθυνση: ΜΙΑΟΥΛΗ 7-9, ΞΑΝΘΗ 67100
Τηλ: +30 25410 77968
Ηλ. Διεύθυνση: info@milletgazetesi.gr