Η τουρκική γλώσσα στο προσκήνιο

Για να λύσει κανείς το πρόβλημα υγείας σε μια χώρα πρέπει να περπατήσει στα δημόσια νοσοκομεία, να μιλήσει με ασθενείς, γιατρούς και νοσοκόμους. Η ίδια αρχή ισχύει σχεδόν σε όλα τα θέματα. Για να λύσει κανείς τα αγροτικά προβλήματα πρέπει να μπει στα χωράφια, να μιλήσει με αγρότες και πάει λέγοντας.

Nα αναφέρουμε σε ένα παράδειγμα που έρχεται από την ορεινή Ξάνθη. Ένα μικρό βήμα πολιτικής βούλησης και πρωτοβουλίας που μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα και αρχή για νέες, μεγαλύτερες πρωτοβουλίες.

Ο λόγος για τον Δήμο Μύκης. Εκεί  δημιουργήθηκε πρόσφατα ένα από τα Κέντρα Κοινότητας τα οποία αποτελούν σε εθνικό επίπεδο μία δράση «ομπρέλα» παρέχοντας υπηρεσίες και δημιουργώντας ένα τοπικό σημείο αναφοράς για την υποδοχή, εξυπηρέτηση και διασύνδεση των πολιτών με όλα τα κοινωνικά προγράμματα και υπηρεσίες που υλοποιούνται στην περιοχή παρέμβασης. Η στελέχωση των Κέντρων Κοινότητας θα γίνει με εξειδικευμένο προσωπικό βάσει προκηρύξεων για τον διορισμό τους.

Τα Κέντρα Κοινότητας αποτελούν μία δομή του ευρύτερου δημόσιου τομέα και η λειτουργία τους συγχρηματοδοτείται από πόρους του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του Εταιρικού Συμφώνου για το Πλαίσιο Ανάπτυξης, γνωστό ως ΕΣΠΑ.

Ο Δήμος Μύκης βρίσκεται στον ορεινό όγκο της Ξάνθης και περιλαμβάνει στην συντριπτική του πλειοψηφία αμιγώς μειονοτικούς οικισμούς. Η δομή θα στεγάζεται στο χωριό Σμίνθη που αποτελεί την έδρα του Δήμου.

Η προκήρυξη που εκδόθηκε πρόσφατα για την στελέχωση του Κέντρου Κοινότητας αναζητά τρία άτομα διαφόρων ειδικοτήτων, όπως κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι και διοικητικοί υπάλληλοι. Ανάμεσα στα προσόντα συμμετοχής στην προκήρυξη και υποβολής αιτήσεων συμπεριλαμβάνεται και η γνώση της τουρκικής γλώσσας.

Είναι ένα μικρό βήμα, το οποίο ωστόσο ανοίγει τον δρόμο για την επίλυση μεγαλύτερων θεμάτων. Αρχικά, η γνώση της τουρκικής γλώσσας σε ανάλογες θέσεις θα έπρεπε μέχρι σήμερα να είναι δεδομένη. Αντί για αυτό, ξενίζει ή φοβίζει ακόμα και η χρήση του όρου τουρκική γλώσσα στο κείμενο της προκήρυξης.

Καλώς ή κακώς μέχρι πρόσφατα η κατάσταση στην Θράκη είχε ως εξής: ένας ορεινός όγκος αποκλεισμένος με μπάρες μέχρι το 1996, μία σειρά αμιγώς μειονοτικών οικισμών όπου η τουρκική γλώσσα πέραν από της μητρικής είναι και γλώσσα διδασκαλίας βάσει διεθνών συμφωνιών.

Επί δεκαετίες το κράτος δεν έσκυψε με ενδιαφέρον στα προβλήματα του ντόπιου πληθυσμού, είχε τους κατοίκους στο περιθώριο, πίσω από μία μπάρα. Είναι λογικό σήμερα η πολιτεία να έρχεται αντιμέτωπη με μεγάλα διλήμματα. Η απομόνωση και η περιθωριοποίηση δημιούργησε με το πέρασμα του χρόνου μία αλυσίδα προβλημάτων τα οποία το κράτος σήμερα καλείται να θεραπεύσει. Και άργησε.

Ένας από τους κύριους παράγοντες όπου σημαντική μερίδα των μελών της Μειονότητας δεν γνωρίζουν σε ικανοποιητικό επίπεδο την γλώσσα υπηκοότητάς τους, την ελληνική, είναι η επί δεκαετίες υποβάθμιση, σχεδόν εγκατάλειψη, της μειονοτικής εκπαίδευσης. Αυτό αγγίζει σήμερα πληθυσμιακές ομάδες όπως μεσήλικες και άτομα μεγαλύτερων ηλικιών, γυναίκες ή και κατοίκους απομακρυσμένων χωριών ανεξαρτήτου ηλικίας.

Μπορεί τα τελευταία χρόνια να έγιναν παρεμβάσεις, αλλά η εικόνα αλλάζει με πολύ αργούς ρυθμούς. Από την στιγμή που δεν έγινε ποτέ το αυτονόητο, η γνώση της ελληνικής από Έλληνες πολίτες, χωρίς ωστόσο δική τους υπαιτιότητα, είναι λογικό σήμερα ο κρατικός μηχανισμός να καλείται να θεραπεύσει τέτοιες παθογένειες προσφέροντας σε έναν γερασμένο πληθυσμό τα αυτονόητα, όπως πρόσβαση σε υπηρεσίες και εξυπηρέτηση στην μητρική του γλώσσα. Διότι η πολυπολιτισμικότητα είναι ένας όμορφος όρος στα λόγια, είναι δύσκολος στην εφαρμογή του και δοκιμάζει όρια και αντοχές.

Έχουν άδικο και δημιουργούν κλίμα φοβίας χωρίς να υπάρχει ουσιαστικά λόγος όσοι κατηγορούν τον Δήμαρχο Μύκης, Τζεμήλ Καπζά, ότι με αυτόν τον τρόπο επιχειρεί να καθιερώσει επίσημη γλώσσα της περιοχής την τουρκική. Έχουν άδικο όσοι μιλάνε για εγχείρημα τουρκοποίησης του Δήμου.

Η τουρκική έχει καθιερωθεί ως επίσημη γλώσσα διδασκαλίας στα μειονοτικά σχολεία της Θράκης βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης. Αν το 1923 οι άνθρωποι που σχεδίασαν και υπέγραψαν την Συνθήκη μπορούσαν να σκεφτούν το αυτονόητο, είναι αδιανόητο το 2017 αντί να κάνουμε βήματα μπροστά, να πηγαίνουμε με την όπισθεν.

Διότι σε μία δημοκρατική χώρα η χρήση της μητρικής γλώσσας από μειονοτική ομάδα θα έπρεπε να προστατεύεται και να ενισχύεται. Κυρίως το παράδειγμα της Θράκης όπου είναι συγκεντρωμένη η Μειονότητα σε μία περιοχή, θα έπρεπε να είχε λύσει αυτά τα θέματα με διάλογο, με αμοιβαίο σεβασμό. Θα έπρεπε να είναι πρότυπο ανά τον κόσμο. Διότι το έδαφος, οι άνθρωποι, η πορεία δείχνει ότι η Θράκη μπορεί να υποστηρίξει τέτοιες καταστάσεις, αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση και στήριξη παρόμοιων εγχειρημάτων.

Ο Δήμαρχος Μύκης λοιπόν ο οποίος ηγείται ενός Δήμου και εκ των πραγμάτων είναι γνώστης των προβλημάτων της περιοχής και των ανθρώπων έκανε ένα βήμα, το αυτονόητο, να ζητήσει την εξυπηρέτηση των δημοτών και στην μητρική τους γλώσσα παράλληλα με την ελληνική. Κι αυτό αγγίζει ένα σημαντικό ποσοστό προφανώς για να υπάρχει στην προκήρυξη. Κι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει ένα παράδειγμα για τους πολιτικούς στην κεντρική πολιτική σκηνή, ότι ένα μικρό βήμα μπορεί να κάνει την διαφορά.