72 sivil toplum kuruluşundan Plevris’in iltica düzenlemesine tepki: “Geri Çekilsin”

Yunanistan Parlamentosu’nda kabul edilen ve Kuzey Afrika’dan gelen sığınmacıların iltica başvurularını üç ay süreyle askıya alan tartışmalı yasal düzenlemeye karşı 72 sivil toplum kuruluşu ortak bir bildiri yayımlayarak, yasanın derhal geri çekilmesini talep etti.

11 Temmuz 2025 tarihinde 5218/2025 sayılı Yasa’nın 79. Maddesi olarak kabul edilen düzenleme, Göç ve İltica Bakanı Thanos Plevris tarafından sunulmuştu. Buna göre, Libya ve çevresinden gelen kişilerin iltica başvuru hakları üç ay süreyle askıya alınıyor ve bu kişilerin herhangi bir kayıt işlemi yapılmaksızın ülke dışına çıkarılması öngörülüyor.

“Uluslararası Hukuka Aykırı”

Ortak açıklamada aralarında Sınır Tanımayan Doktorlar (Yunanistan), Diotima Merkezi, Yunanistan Mülteci Konseyi ve Uluslararası Af Örgütü gibi önemli kurumların bulunduğu 72 STK, düzenlemeyi “hukuka aykırı ve kabul edilemez” olarak nitelendirdi.

“İlticaya erişim hakkı ve geri gönderme yasağına dair temel ilkeler hiçbir şekilde kısıtlanamaz,” ifadelerine yer verildi.

Kurumsal Tepkiler Artıyor

STK’lar, söz konusu hakların hem uluslararası hem de Avrupa Birliği hukuku tarafından güvence altına alındığını ve bu çerçevenin ulusal mevzuattan üstün olduğunu vurguladı.

Ayrıca düzenlemeye karşı Yunanistan Ombudsmanı, Ulusal İnsan Hakları Komisyonu, İdari Yargıçlar Derneği, Yunan Barolar Birliği Genel Kurulu, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri ve BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) gibi kurumların da eleştirel açıklamalar yaptığı hatırlatıldı.

AB Komisyonuna Çağrı

Bildiride şu talepler yer aldı: Yunanistan hükümetinin yasa değişikliğini derhal geri çekmesi, Avrupa Komisyonu’nun ise AB hukukunu uygulamak adına gerekli hukuki adımları gecikmeksizin atması.

İnsan Hakları Endişesi

Eleştirmenler, düzenlemenin mülteci hukukunun temel taşı olan geri göndermeme (non-refoulement) ilkesini ihlal ettiğini ve tehlikeli bir emsal oluşturduğunu belirtiyor. Ayrıca kayıt dışı sınır dışı işlemler, hukuki destek, sağlık hizmeti ve temel prosedürel güvencelere erişimin engellendiği gerekçesiyle de tepki çekiyor.

Uluslararası Gözler Yunanistan Üzerinde

Söz konusu düzenleme, Yunanistan’ın özellikle Ege ve Akdeniz’deki sınır politikaları ve iddia edilen geri itmeler (pushbacks) nedeniyle artan Avrupa ve uluslararası denetime tabi tutulduğu bir dönemde geldi.