Yunanistan’daki Osmanlı arşivlerinin tarihi
Birinci Balkan Savaşında, Bulgar Ordusu Batı Trakya’yı işgal ederek bölgedeki Osmanlı arşivlerini yakmıştır.
Yunanistan Krallığı, Londra Protokolü'nün (3 Şubat 1830) imzalanmasıyla kurulmuştur. Osmanlı Devleti de 24 Nisan 1830’da Yunanistan Krallığı'nı tanımıştır. Ancak Yunanistan Krallığı, İstanbul Antlaşmasıyla (7 Mayıs 1832) resmi olarak tanınmıştır.
Yunanistan Krallığı'nın kuruluş yıllarında devlet arşivinde az sayıda Osmanlı arşivi bulunmaktaydı. Balya Badra kilisesinde Osmanlı dönemine ait Sultanların Ortodoks din adamlarına vermiş oldukları fermanlar ve beratlar bulunmaktaydı.
Sultan II. Mahmud, 1832 yılında Yunanistan Krallığını tanımak zorunda kalmış fakat Yunanistan ile diplomatik ilişki kurulmasına izin vermemiştir. Sultan II. Mahmud’un 1839 yılında vefat etmesinden sonra Sultan Abdülmecid tahta çıkmıştır. Tanzimat Fermanı (1839) ile Avrupa devletlerini prototip olarak kabul eden Sultan Abdülmecid, Yunanistan Krallığı'yla da siyasi, ekonomik ve diplomatik ilişkileri başlatmıştır.
Yenişehir ve Narda’nın 1881 yılında Yunanistan’a ilhak edildiği sırada Osmanlı hükümeti bölgeyi tahliye ederken Osmanlı arşivlerini de Osmanlı Devleti sınırları içerisinde yer alan yakın bölgelere taşımıştır.
Birinci Balkan Savaşında (1912) Yunan Ordusu Selanik, Yanya, Kavala, Drama, Serez, Kozani, Serfice, Karaferye, Girit, Ege Adaları, Florina, Grebene ve Avrethisar’ı ele geçirmiştir. Yunan kuvvetleri bu şehirleri ele geçirmesinin ardından Osmanlı arşivlerini muhafaza etmiştir. Osmanlı arşivlerinin ekseriyeti Selanik, Yanya ve Girit adasında bulunmaktaydı. Bunun yanı sıra Ayon Oros da (Aynoroz) kiliseler ile ilgili Osmanlı belgeleri yer almaktaydı.
Birinci Balkan Savaşında, Bulgar Ordusu Batı Trakya’yı işgal ederek bölgedeki Osmanlı arşivlerini yakmıştır. Dolayısıyla 1920 yılında Batı Trakya Osmanlı arşivlerinden yoksun bir şekilde Yunanistan’a dâhil olmuştur. Buna rağmen Batı Trakya’daki Müftülüklerde ve Ortodoks kiliselerinde Osmanlı belgeleri bulunmaktaydı.
Günümüzde Yunanistan’daki Osmanlı arşivlerinin çoğunluğu Selanik, Girit Adası, Yanya ve Atina şehirlerinde bulunmaktadır. Arşivlerin muhteviyatı diplomatik yazışmalar, kadı sicil defterleri, salnameler ve Kilise beratlarından oluşmaktadır.
