Tarihin derinliğinde devletlerin gücü

Persler Atina ve Spartalılar'a yenildikten sonra Pers imparatorluğunun devlet adamları tavsiyelerde bulunmak için İmparator Kyros ile görüştüler. Çevremizde böyle çok yerler var, daha uzaklarda böyle var, onlardan birini alalım, varlığımız arttıkça sözümüz de daha geçerli olur: bir kral-ulus için böylesi yakışır. Bunu bugün birçok insan bile bütün Asya buyruğumuz altındayken yaparsak yaparız böyle güzel bir fırsat bir daha ne zaman elimize geçebilir.

Kyros bu tavsiyeleri dinledi, pek umursamadan, onlara bildiği gibi yapmalarını söyledi. Lakin onların isteklerine olur derken kendilerini artık hükmeden değil hükmolunan kişiler durumuna alıştırmalarını öğütledi.

Zira dedi onlara, sert olmayan toprak, enerjiden yoksun insanlar doğurur. Bir topraktan hem iyi ürün hem değerli savaşçı yetişemez. Persler bu sözü kabul ettikten sonra Kyros'un yanından bambaşka duygularla ayrılmışlardı.

Kyros onları bu düşünceden kurtarmıştı ve ovalara ekin ekip kölelik biçmektense kısır bir toprak üzerinde imparatorluk sahibi olmayı vaat etmiştir.

Pers imparatorunun cevabı çok önemlidir. Çünkü bir imparatorluğun hem ekonomik hem de askeri güç olma olasılığı çok zayıftır.Kyros'ta Pers imparatorluğunun ekonomik güce dayalı devlet olacağını çok iyi biliyordu.  Geçmişten günümüze tüm İmparatorluklar, devletler, uygarlıklar ve medeniyetler askeri güce dayalı ve ekonomik güce dayalı olarak iki kısma ayrılmaktadırlar.

Tarihten örnekler

Askeri güçler: Roma imparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, büyük Selçuklu devleti, Eyyubiler devleti, Pers İmparatorluğu, Spartalılar devleti, Emevi devleti, kutsal Cermen imparatorluğu, Rus Çarlığı, Almanya imparatorluğu,  Avusturya Macaristan imparatorluğu, İspanya krallığı Portekiz Krallığı ve Venedik cumhuriyeti.

Ekonomik güçler: Abbasi devleti, Endülüs Emevi devleti, Memluk devleti, Asur imparatorluğu, Babil imparatorluğu, Mısır imparatorluğu,  Çin İmparatorluğu ve Anadolu Selçuklu devleti ve Cenevizliler.

Günümüzden örnekler

Askeri güçler: Amerika, İngiltere, Fransa, Rusya, Çin, Kuzey Kore, İran, Türkiye, İsrail, Mısır, Hindistan ve Pakistan devletleri askeri güce dayalı devletlerdir.

Ekonomik güçler: Japonya, Güney Kore, Brezilya, Güney Afrika, Endonezya, Suudi Arabistan, Katar, Kuveyt, Almaya, İsviçre, İsveç, Hollanda, Avusturya, Avustralya ve Arap Emirleri devletleri ekonomik güce dayalı devletlerdir.

KAYNAK: Herodot, Tarih,  Türkiye İş Bankası yayınları