İbni Haldun’un bakış açısıyla bugünkü Yunanistan

Tarih beşeri ve içtimai hadiseler hakkında haberler verirken aynı zamanda yanlış haberleri de birbirinden ayırt eden miyardır (ölçüdür). (İbni Haldun)

Basiret sahibi olan İbni Haldun'un yaşam sürdüğü çağdaki devletlerin yaptıkları hataları tespit etmiştir. Dolayısıyla tarihten ders çıkarma ilkesini benimsemiştir. Devletlerin yükselişi ve tarih ilminde en çok rastlanan hatalardan birisi de asırların ve toplumların değiştiğini göz önünde bulundurmayarak yorumlamaktır. Tüm oluş ve yok oluşların sırrını anlatan ilim dalıdır.

Tarih ümranın maddesi ümran ise tarihin gayesidir.

Tarihi bilgi ümranı anlama açısından önce gelir fakat varlık sırasına göre ümran tarihten önce gelir. Ümrana tarih vasıtasıyla ulaşılır.

İbni Haldun'a göre tarihin % 20'si bilgi ve % 80'i yorumdur.

Tarihten ders çıkartarak İbni Haldun'un gözüyle günümüzü değerlendirebiliriz. Çünkü tarihteki hatalar tekerrür etmektedir.

TARİH VE GÜNÜMÜZ ARASINDAKİ PARALELLİKLER

14. YÜZYIL MEMLUK DEVLETİNİN DURUMU

Tarımın ihmali

Aşırı vergiler

Çiftçilere yapılan zulüm

Devlet görevlilerinin görevlerini tam olarak yerine getirmemeleri

Yaşam ve mal güvenliğinin olmaması

Yatırımların azalışı

Zanaat-ziraat ve ticaretin gerilemesi

Madenlerin ve metallerin tüketiminde aşırıya gidilmesi

Devlet yönetiminde akli siyaset yani aydınlar ve basiret sahibi insanların olmayışı

Servetin yurtdışına nakledilmesi

21. YÜZYIL 2017 YUNANİSTAN DEVLETİNİN DURUMU

Tarımın ihmali

Aşırı vergiler

Çiftçilere yapılan zulüm

Devlet görevlilerinin görevlerini tam olarak yerine getirmemeleri

Yaşam ve mal güvenliğinin olmaması

Yatırımların azalışı

Zanaat-ziraat ve ticaretin gerilemesi

Madenlerin ve metallerin tüketiminde aşırıya gidilmesi

Devlet yönetiminde akli siyaset yani aydınlar ve basiret sahibi insanların olmayışı

Servetin yurtdışına nakledilmesi

Yukarıda görüldüğü gibi her ne kadar değişik dönemlerde kurulan devletler olmalarına rağmen 2 devlet arasındaki Memluk-Yunanistan arasındaki problemler birbirine çok benzemektedir.

Bir devletin ekonomik -sosyal –siyasi durumlarını iyi veya kötü durumda olduğunu bazı ilkeler sayesinde tespit edebiliriz.

DEVLETLERİN DURUMLARINI GÖSTEREN ÖLÇÜLER

İzzet= yükselme

Zillet= geri kalma

Kesret=nüfuz artışı

Kıllet= nüfuz azalışı

Bedr= göçebe

Hadr= yerleşik hayat

Vaki= şimdiki durum

Muntazar= gelecek

Tevaşşuh= yalnızlık

Teennüs= kaynaşma

Asabiyet= toplumsal beraberlik

Tagallüp= galibiyet

Hegemonya= üstünlük kurmak

Kesp= kazanç

İzahat= kaybeden

Maaş= geçim yoları

Ulum= ilim

Sani= sanatlar

Eğer bir devleti terazi üzerine koyduğumuzda İzzet-Kesret-Hadr-Teennüs-Asabiyet-Galibiyet-Kesp-Ulum-Sani-Muntazar ilkeleri ağır basmaktaysa o devlet yükseliş aşamasındadır.

Eğer bir devleti terazinin üzerine koyduğumuzda Zillet-Kılllet-Bedr-Vaki-Tevaşşuh-İzahat-Maaş ilkeleri ağır basmaktaysa o devlet çöküş aşamasındadır.

ÇÖZÜM

-Yönetim gücü ancak hukuk sayesinde meydana gelmektedir.

-Hukuk ancak yönetim tarafından uygulanır.

-Yönetici ancak halk vasıtası ile güçlenir.

-Halk servet olmadan varlığını sürdüremez.

-Servet gelişme olmadan elde edilemez.

-Gelişme adalet olmadan sağlanamaz.

-Adalet insanoğlunun değerlendirme ölçüsüdür.

-Adaleti sağlamak yöneticinin görevidir.

Bir devletin bulunduğu zor dönemden kurtulabilmesi için öncelikli olarak basiret sahibi bir lider seçmesi gereklidir. İkinci aşama olarak adaletin hâkim olması ve son aşamada da devletin yatırımları arttırarak üretim yapması gereklidir.

Bütün tarihleri mütalaa (ders çıkarmak) ederek geçmiş zamanı mülahaza (düşünce) eylerken hatırından yeni bir tasnif yeni bir eser vücuda gelir. (İbni Haldun)

Kaynaklar:

İbni Haldun, Güncel okumalar, Recep Şentürk, İz yayınları

İbni Haldun, Mukaddime, I. cilt, Süleyman Uludağ, Dergâh yayınları

İbni Haldun, Devlet, Osman Arpaçukuru, İlke yayınları