Sultan Abdülhamid'in Gümülcine'deki izleri

Sultan II. Abdülhamid Han Balkan coğrafyasını önemseyen ve değer veren Osmanlı sultanlarından birisidir. Dolayısıyla iktidarı süresince (1876-1909) Balkanlara epeyce yatırım yapmıştır. Sultan II. Abdülhamid Han Gümülcine’ye idadi, rüştiye, cami, kışla, hastane ve devlet daireleri inşa etmiştir.

Nitekim 1903 yılında Sultan II. Abdülhamid Han Gümülcine şehrine bir un değirmeni inşa edilmesi ile ilgili bir ferman yayınlamıştır. İsmail oğlu Mehmet Beceren ve kardeşi Mestan oğlu İsmail Beceren Sultan II. Abdülhamid’in fermanı ile 1890 yılında Gümülcine’nin Nuhçalı köyüne bir un değirmeni açmışlardır. Bu değirmenin inşasından sonra kısa süre zarfında tüm civar köylerin ekmek ihtiyacı giderilmiştir. Hatta Gümülcine’nin diğer köylerine de Nuhçalı köyünden ekmek ihraç edilmeye başlanmıştır.

İlerleyen yıllarda değirmenin faydaları anlaşıldıkça önemi de artmaya başlamıştır. 1903 yılına gelindiğinde İsmail oğlu Mehmet ve Mestan oğlu İsmail Beceren kardeşler iş büyütmek için Gümülcine şehir merkezine bir değirmen inşa etmeyi planlamışlardır. Fakat o dönemde Gümülcine’deki un ve ekmek ticareti ve tekeli Ermenilerin elindeydi. Dolayısıyla Ermeniler bu ticareti başkalarına kaptırmak istemiyorlardı.

Durumun farkında olan İsmail ve Mestan kardeşler Sultan II. Abdülhamid Hana telgraf çekerek durumu izah etmişlerdi. Durumu öğrenen Abdülhamid Han İsmail ve Mestan kardeşlere para yardımında bulunarak Müslümanların işleteceği bir un değirmeninin açılmasını açık ve net bir şekilde desteklemiştir. Nihayet 1903 yılında değirmen açılmıştır. Ancak değirmen Gümülcine’nin merkezinden biraz uzak kalmıştı. 1907 yılında un değirmeni şehrin merkezine taşınmıştır. Böylece yeni açılan un değirmeni sayesinde Gümülcine’nin hemen hemen her bölgesine rahat bir şekilde ekmek ulaşmaya başlamıştır.

Hatta Sultan II. Abdülhamid Han halkın menfaatini düşündüğü için Osmanlı genelindeki tüm un değirmencileri ve fırıncılarına para vererek halkın ekmeği makul fiyata almasını sağlamıştır. Böylece hem halk hem de devlet kazanmıştır. Sultan Abdülhamid’in inşa ettirdiği değirmen 1987 yılında faaliyetlerine son vererek kapanmıştır.