Mısır'ı görmeyen İslâm'ı tanıyamaz

İbni Haldun Mısır'a geldiğinde kendini cennette gibi hissetmişti. Mısır kadim bir tarihe sahip olup aynı zamanda Afrika’nın en eski uygarlığıdır. Bu yüzden Mısır'a sahip olan Afrika'ya da sahip oluyordu. Mısır Afrika’nın Kudüsü'dür. Çünkü Mısır Afrika’nın anahtarıdır. Mısır Türkiye’den sonra İslam’ın ve ehlisünnetin ikinci kalesidir.

Nitekim Mısır Hz. Yusuf isminde adaletli bir hükümdara ve bir peygambere sahip olan bir diyardır. Hassaten Pers ve Romalılar Mısırı ilhak ederek Afrika’yı kendi boyundurukları altına almışlardır. Ayrıca Mısır Doğu Roma imparatorluğunun (Bizans) buğdayını tedarik etmekle kalmayarak Bizans’a Herakles gibi cömert bir İmparator ve hanedanlık kazandırmıştır.

Hz. Ömer Mısırı fethederek Afrika kıtasını İslam’la şereflendirmiştir. Mısır İslam medeniyetini Afrika’ya taşıyıcı rolünü üstlenmiştir. Üstelik Selahaddin Eyyubi gibi bir yiğit yetiştirerek Kudüs’ün de muhafızlığını üslenmiştir. Bilakis Moğol Hükümdarı Ketboga Noyan 1260 yılında AynCalut muharebesinde Memlûk Sultanı Kutuz'u ve kumandanı Baybars’ı yenebilseydi tüm Afrika’ya sahip olacaktı. Ancak Memlük ordusu AynCalut da tarihi bir zafer elde ederek İslam âlemini Moğol tehlikesinden defetmiştir. Lakin Memlûk Sultanlığı galip gelince Afrika’nın hâkimi olmuşlar ve Abbasi halifesini de Bağdat’tan Kahire’ye getirterek İslam âleminin lideri konumuna ulaşmışlardır.

Yavuz Sultan Selim de Mısırı fethederek hem Afrika’ya sahip olmuş hem de hilafet merkezini Kahire’den İstanbul’a intikal ettirmiştir. Şu hususta Osmanlılar Mısır'ı fethederek İslam âleminin bayraktarlığını Memlükler'den devralıp cihanın en kıdemli imparatorluğu haline gelmişlerdir.

Aynı noktada Hz. Davud zalim Calut'u mağlup etmiştir. Mısır da Memlükler yok olurken bile Osmanlılar'a paha biçilmez değerde bir hazine miras olarak bırakmışlardır.

Avrupa’nın baharatı da Mısır üzerinden tedarik ediliyordu. Napolyon Mısır'ı ele geçirince tüm Afrika’ya hükmettiğini ilan ediyordu. Fakat İngilizler Mısır'ı ele geçirince hem Mısır'ı hem de Afrika’yı kendi oluşturdukları akvaryumun içine dâhil etmişlerdir. Hitler de Mısır'ı işgal ederek Afrika’nın hazinesi sayılan madenlerini de işgal edeceği kanısındaydı.

Bunun dışında Mısır'da Hasan El Benna önderliğinde Müslüman Kardeşler isminde bir teşkilat kurularalak sonraki yıllarda bir partiye dönüştürülmüştür. Müslüman Kardeşler ehlisünnetin omurgası konumuna gelmişlerdir. Zira bu teşkilat İslam birliğini tesis etmek, İslam’ın içine sızmış sapık kolların yaydığı fitneleri sonlandırmak ve İslami düşünce tarzını cihanşümule yaymak gibi amaçlar üzerine kurularak halaskar (kurtarıcı) rolünü üstlenmiş bir teşkilattır. Günümüzde Mısır için Batı ile İslam arasında bir hâkimiyet savaşı yaşanmaktadır. Zira Sisi rejiminin iktidara gelmesi ile Batı âlemi Mısır ve Afrika coğrafyasını hâkimiyeti altına almış bulunmaktadır. Şayet Müslüman Kardeşler iktidara gelseydi Mısır ve Afrika’nın hâkimiyeti İslam âleminin eline geçecekti.

Aslındaİbni Haldun "Mısır'ı görmeyen İslam’ı tanıyamaz" sözüyle o devirde yaşayanların Mısır'ı görmeden İslam medeniyetinin narinliğini kavrayamayacaklarını bize açık bir şekilde ifade etmektedir. Mısır medeniyeti batı âleminde büyük tesir oluşturmuştur. Örneğin batılı şövalyeler arma kullanma usulünü Mısır'da hüküm sürmüş olan Eyyubiler'den öğrenmişlerdir. Mısır İslam tarihinin parlayan bir yıldızıdır. Son Eyyubi sultanı Turan Şah öldükten sonra yerine karısı Şecerüddür geçmiş hem Memluklerin ilk sultanı hem de İslam tarihindeki ilk kadın sultan ünvanının sahibi olmuştur. Fakat Abbasi halifesi Müstasım Billah ve Memlük emirlerinin tavsiyesine uyarak İzzetin Aybek’le evlenip seksen gün oturduğu tahtını ona devretmiştir.

Mısır'ın ayırt edici özelliği ise 30'dan fazla tarihçi yetiştirmiş olmasıdır. Mesela Mekke tarihçisi İzzeddin, Medine tarihçisi Semhudi ve Kudüs tarihçisi Uleymi gibi şehir tarihçiliği geleneğini devam ettirmişlerdir. Tarih ve coğrafya alanında Fazlullah El Ömeri ve Makrizi gibi birçok tarih âliminin yetişmesine vesile olmuştur. Hatta Mısır dünyada en çok tarihçi yetiştiren ülke konumundadır. İbni Haldun tarih ve sosyoloji ilmini empirik temeller üzerine Mısır'da kurmuştur. Memlükler dönemine ansiklopediler çağı denmektedir. Zira Fazlullah el Ömeri ve Kalkaşendi gibi âlimler ansiklopediler yazarak ansiklopediler çağının temelini Mısır'da atmışlardır. Bu arada Mısır'da yetişmiş ünlü denizci İbni Macid Hint okyanusuna gidecek gemiler için rehber kitaplar hazırlamış ve en önemlisi de Hindistan yolculuğunda Vasco De Gama'ya kılavuzluk yapmış olmasıdır. Kahire Moğol zulmünden kaçan tüm âlimlerin sığınağıydı. Kahire’de Memlükler devrinde 175 medrese mevcuttu. Fatımiler döneminde inşa edilmiş olan El Ezher üniversitesi yüz yıllar boyu birçok âlim yetiştirmiştir. Hadis ricalini tanıtan en muteber eserler de Mısır'da kaleme alınmıştır. Tıp alanında Mısır bir çığır açmıştır. İbnülNefs Mısır'da küçük kan dolaşımını keşfetmiştir. Ayrıca ilk defa Barut kelimesi ünlü botanikçi İbnül Baytar tarafından kullanılmıştır. Binaenaleyh Barut Hasan Er Rahman ve İbnül Baytar tarafından Mısır'da icat edilmiştir. Hatta Memlükler Baruttan diğer milletlerden asırlarca önce faydalanmışlardır. Ayrıca ateşli silahları ve özellikle toplar ilk olarak Memlükler tarafından kullanılmıştır. En çok Türk asıllı âlim Memlükler devrinde Mısır'da yetişmiş ve aynı zamanda altmış bin şiir Farsçadan Türkçe'ye çevrilmiştir. Memlükler aynı gelişmeyi mimaride de ortaya koymuştur. Kahire’de Baybars Camii ile Nasır Muhammed cami ilk akla gelen örneklerdendir. Bilhassa Memlükler döneminde Mısır'da sanat zirve yapmıştır. Özellikle tunç, bakır ve gümüş gibi madenlerden çeşitli eşyalar üretilmekteydi. Ayrıca sedefkârlık, oymacılık ve dokumacılık çok ileri bir seviyedeydi. Savaş aletleri imalatlı da çok gelişmişti. Nil deltasından elde edilen pamuk tekstil sanayiini geliştirmiş ve Mısır'da imal edilen pamuklu kumaşlar dünyanın en meşhur kumaşlarıydı. Camdan ve tunçtan emsalsiz kandiller sadece Mısır'da üretiliyordu. Mısır bir Abbasi halifesinin ilk defa hicret ettiği diyar olmuştur. Mısır hilafeti koruma şerefine nail olmuştur.

Hadisi Şerif'te belirtildiği gibi "Kuşlar sabahları yuvalarından aç uçarlar, kuşlar bile kaderlerine göre uçarlar."Abbasi Halifesi El Muntasır Billah'ın durumu da hadisteki rivayete benzemektedir. Halife El Muntasır Bağdat’tan Kahire’ye canını kurtarmak için değil Moğolların yok ettiği Abbasi halifeliği yeniden tesis etmek amacıyla hicret etmiştir. Bu sebeple halife Şam'da Baybars’la beraber namaz kıldıktan sonra Baybars’tan 3 bin kişilik takviye kuvvet alarak ve de tüm Abbasileri bir çatı altında toparlayarak Bağdat’ı Moğol işgalinden kurtarmak amacıyla Bağdat’a sefere çıkmıştır. Üstelik Bağdat’ta Moğol ordularını Mağlup etmesine rağmen Bağdat yakınlarında Moğollar tarafından pusuya düşürülerek şehit edilmiştir. Buna binaen Halife El Muntasır Billah Mısır'a hicret etmekle Abbasi hanedanını, Hilafeti ve kutsal toprakları, yani Mekke, Medine ve Kudüs’ü Memlüklere teslim ederek Haçlı, Moğol ve Şia tehlikesine karşı adeta bir kalkan oluşturarak muhafaza edilmesine vesile olmuştur.

Netice itibariyle Abbasi hanedanın ve halifeliğin tarihten silinmesini engellemiştir. Mısır hem geçmişte hem de günümüzde hem İslam âleminin hem de ehlisünnetin muhafızlığını yapmaktadır.

Mısır Afrika’nın kapısı, Afrika kıtasına nüfuz etmenin merkezi, Kudüs’ün anahtarı, Hindistan’ın yolu, ticaretin kalbi, Akdeniz’in gelini, Dünyanın yakutu, İslam’ın zırhı, ehlisünnetin yoğrulup olgunlaştığı bir mekânı, uygarlıkların en kadim olanı ve de tarihin durdurulup yeniden yazıldığı çok özel bir diyardır.